Ίσως από τα πιο δύσκολα στοιχήματα που βάζει ο άνθρωπος
είναι αυτά της σχέσης του με τον εαυτό του. Η αυτοεικόνα που καλλιεργούμε ανά
τα χρόνια είναι και αυτή που «προβλέπει» πώς θα είναι οι σχέσεις με τους
άλλους.
Πολλοί άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, φτάνουν στην καρέκλα
του ψυχοθεραπευτή με παράπονο και αίτημα ότι δεν έχουν καταφέρει να είναι
κοινωνικοί, να έχουν φίλους είτε αρμονικές σχέσεις στην οικογένεια. Όταν λοιπόν ο ψυχοθεραπευτής εξηγεί ότι όλα
αυτά έχουν την αρχή τους στη βασικότερη σχέση της ζωής, νομίζουν ότι μιλάμε για
τη σχέση με τη μητέρα. Αν και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της
αυτοεικόνας, είναι όντως αλληλένδετες έννοιες, παρ’ όλα αυτά κάνουμε λόγο για
τη σχέση με τον εαυτό. Το ακούμε συχνά και ως αυτοεκτίμηση ή αυτοπεποίθηση.
Ένα συνηθισμένο τέχνασμα για να καταλάβουμε το πώς
είμαστε, είναι να φανταστούμε τον εαυτό μας ως φίλο, συνεργάτη, συγγενή. Πόσο
καλά θα τα πηγαίναμε με αυτόν τον χαρακτήρα απέναντί μας;
Η ψυχοθεραπευτική εργασία ανάλυσης του εγώ και της
συμπεριφοράς του, είναι σκληρή και επίπονη. Είναι οδυνηρό να βλέπεις και να
κατανοείς τα λάθη σου, τα εμπόδια σου. Πόσο άσχημα σκεφτόμαστε όταν εντοπίζουμε
τα λάθη μας στη συμπεριφορά των άλλων; Άλλο τόσο και περισσότερο άσχημα αισθανόμαστε
όταν αντιλαμβανόμαστε ότι όλα αυτά που «βλέπουμε» και κρίνουμε ανήκουν σ’ εμάς.
Οι άνθρωποι που έχουν καλλιεργήσει αρνητική εικόνα για
τον εαυτό τους, έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η ανασφάλεια, οι φόβοι και τα
αισθήματα κατωτερότητας, είναι οι «χρυσές πηγές» της κακής αυτοεικόνας και
ενδυναμώνουν τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Είναι άτομα εξαρτημένα από τη γνώμη των άλλων. Δεν
εμπιστεύονται τις δυνάμεις τους γι αυτό συνήθως δεν αναλαμβάνουν ευθύνες.
Φοβούνται την αποτυχία και, έτσι, δεν παίρνουν πρωτοβουλία. Συνήθως είναι
υποχωρητικά «χαμαιλέοντες» στην παρέα για να τα έχουν καλά με όλους και να
είναι αγαπητοί και αποδεκτοί από όλους.
Προσωπικότητες σαν κι αυτές έχουν «γαλουχηθεί» να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο από την αρχή
της ζωής τους. Είναι εκείνα τα υπερπροστατευμένα παιδιά που δε θα μπορέσουν οι
γονείς τους να τα αυτονομήσουν. Είναι εκείνα τα παιδιά που έχουν υποστεί
αυστηρή κριτική για τυχόν λάθη και που εγκλείστηκαν στο καβούκι τους από φόβο
μην τα μαλώσουν. Αυτά τα μωρά που δεν τ’ άφησαν από το χεράκι να περπατήσουν
ανεξάρτητα και ν’ ανακαλύψουν τον μικρόκοσμό τους.
Σε συνάρτηση αυτών, είναι εκείνοι οι ενήλικες που έχουν
χαμηλές προσδοκίες από τη ζωή, που αποφεύγουν τις προκλήσεις, εύθικτοι και
υπεραπασχολούμενοι με το τι λένε οι άλλοι γι αυτούς. Είναι αυτοί οι ενήλικες
που παραπονιούνται για τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Σταμάτα να περιμένεις από τους άλλους ή να αποδεικνύεις
στους άλλους. Είσαι σημαντικός, μοναδικός και ξεχωριστός μόνο επειδή υπάρχεις.
Ανεξάρτητα αν η καριέρα σου έχει πάει καλά, από το ύψος των αποδοχών σου. Πάντα
θα υπάρχουν κάποιοι άλλοι που τα πήγαν καλύτερα ή χειρότερα από σένα.
