Τρεις είναι οι πρώτες μέρες στο σχολείο. Η πρώτη στο Νηπιαγωγείο, στην Α’ Δημοτικού και στην Α’ Γυμνασίου. Είναι μέρες αρκετά έντονες για τα παιδιά. Πολλοί από εμάς τους «ενήλικες», έχουμε βαθιά χαραγμένες στη μνήμη αυτού του είδους τις πρωτιές μας.
Τι είναι
αυτό που «αλλάζει», τι είναι αυτό που μερικές φορές τρομάζει και αγχώνει τους
μαθητές; Με μια λέξη, το περιβάλλον.
Κάντε
εικόνα τη μεγάλη αυλόπορτα ενός δημοτικού σχολείου μπροστά σ’ ένα παιδί μετά
βίας έξι ετών. Ακριβώς μπροστά του ένα τεράστιο προαύλιο με πλήθος παιδιών να
τρέχουν, να φωνάζουν, να κλαίνε ή να γελούν. Φασαρία, προσμονή, αγωνία, μεγάλη
προσδοκία και ο ήχος ενός κουδουνιού να χτυπά χωρίς να έχει την παραμικρή
ιδέα πού να σταθεί, πώς να σταθεί, αν θα πρέπει να κλάψει ή να γελάσει.
Η πρώτη
μέρα είναι πορεία προς το άγνωστο και συνήθως δημιουργεί άγχος με κύριο
συναίσθημα την τάση φυγής από το στρεσσογόνο περιβάλλον. Έτσι, πολύ πιθανόν να
καταλήγουμε σε άρνηση, κλάμα, αποστροφή ίσως και φυγή.
Επιπλέον,
όλα αυτά τα συναισθήματα σε συνδυασμό με τη φόρτιση του γονέα μπορούν συνάμα να
ωθήσουν μια μητέρα, κυρίως όταν είναι αδύναμη, να «αφήσει», υποσυνείδητα, να
πάει το παιδί της στο σχολείο.
Αδύναμη
να το προετοιμάσει ή αδύναμη να «ανέχεται» το κλαματάκι του όταν το
αποχωρίζεται. Η γλώσσα του σώματος προδίδει. Πόσες μανούλες έχω δει που ενώ
λένε στο πρωτάκι τους «πήγαινε, θα περάσεις ωραία», το κρατούν τόσο σφιχτά από
το χεράκι που είναι σαν να δίνουν διπλό μήνυμα: «Πρέπει να πας, αλλά δε σε
αφήνω». Τούτο το γεγονός, χειροτερεύει το ήδη επιβαρυμένο θυμικό του παιδιού με
αποτέλεσμα η πρώτη μέρα στο σχολείο να είναι δύσκολη, ίσως και βασανιστική.
Αν σε
αυτό το σημείο προσθέσουμε στο μυαλουδάκι των παιδιών τις προσδοκίες των γονέων
και δασκάλων για το πώς θα πρέπει να είναι στο σχολείο, φανταστείτε πόσο εκρηκτικό
κοκτέιλ σκέψεων και συναισθημάτων έχει δημιουργηθεί σ’ αυτή την πρώτη μέρα.
Ίσως, πάλι,
για ένα παιδάκι η πρωτιά να είναι μια ευχάριστη αγωνία προς ανακάλυψη κάτι
καινούργιου. Η προσαρμογή, τελικά, εξαρτάται από την ανασφάλεια που έχει ή δεν
έχει το παιδί και από το πόσο πολύ εμπιστεύεται τον εαυτό του και συνακόλουθα
τον κόσμο, το ευρύτερο περιβάλλον.
Καίριο
σημείο, λοιπόν, στην ομαλή προσαρμογή της πρώτης μέρας, της πρώτης
εβδομάδας, του πρώτου καιρού, είναι η σωστή προετοιμασία λίγο καιρό πριν.
Προετοιμάζουμε
τα παιδιά μας λύνοντάς τους όλες τις απορίες, ακόμα και τις πλέον αφελείς. Από
το πώς πρέπει να απευθύνεται στη δασκάλα του, μέχρι πώς να χρησιμοποιεί την
τουαλέτα του σχολείου.
Χτίστε
την εμπιστοσύνη, τονίζοντας ότι όλα τα παιδιά πάνε σχολείο, τα καταφέρνουν,
γιατί όχι και αυτό; Δείξτε πρώτοι εσείς, οι γονείς, ότι εμπιστεύεστε το σχολείο
και τους δασκάλους με τιμιότητα και αλήθεια. Το σχολείο έγινε για παιδιά και
σύμφωνα με τις δυνατότητες της ηλικίας τους.
Συνοδέψτε
το παιδί σας στην πρωτιά του αλλά, αργά και σταθερά, απομακρυνθείτε, χωρίς να
νιώσει εγκατάλειψη. Κρατείστε μια σταθερή και συνάμα τρυφερή στάση ώστε να μην
αισθανθεί το σχολείο ως τιμωρία. Έτσι, θα κατανοήσει νωρίς που είναι ο χώρος
του και ποιος θα είναι ο ρόλος του.
Όσο εσείς
δείχνετε ήρεμοι, αποφασισμένοι και σίγουροι για το παιδί σας, τόσο και αυτό θα
αποχωριστεί όσο πιο ομαλά γίνεται.
Στις
πρωτιές μας λοιπόν.
