Είναι δύσκολο να φεύγεις

Πού και πού ακούμε ιστορίες αγάπης που γίνονται viral. Το γάμο μιας κοπέλας που παντρεύτηκε τον αρραβωνιαστικό της, ο οποίος γύρισε από το τάδε μέτωπο πολέμου βαριά τραυματισμένος, ίσως με εγκαύματα στο πρόσωπο, ίσως χωρίς άκρα. Το γάμο ενός άντρα που στέκεται μπροστά στον παπά ενώ η νύφη είναι σε αναπηρικό καροτσάκι.

Θαυμάζουμε αυτόν τον ανώτερο άνθρωπο που είδε πέρα από τα τραύματα, τα εγκαύματα, το αναπηρικό καροτσάκι και δένεται δια βίου με έναν άνθρωπο, που δεν έχει μόνο εμφανισιακά προβλήματα. Μπορεί να μην είναι αυτόνομος, μπορεί να έχει άλλου είδους προβλήματα, για παράδειγμα μετατραυματική αγχώδη διαταραχή ή εφιάλτες.

Τέτοιου είδους ανακοινώσεις αποσπούν χιλιάδες likes και shares. Θα έκαναν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που κάνουν κάτι share το ίδιο αν βρίσκονταν στην ίδια κατάσταση ή το share είναι ακριβώς αποδοχή του ότι αυτοί οι άνθρωποι στις φωτογραφίες είναι λίγο καλύτεροι, λίγο μεγαλύτεροι, λίγο πιο άνθρωποι και ακομπλεξάριστοι από το μέσο άνθρωπο;

Δυστυχώς, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που ένας γάμος διαλύθηκε, ή δεν έγινε ποτέ, επειδή κάποιος από τους δυο διεγνώσθη με κάποια σοβαρή ασθένεια ή έμεινε καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι.

Έχει σημασία πότε έγινε το ατύχημα; Είναι πιο εύκολο να δεχτείς ότι κάτι πήγε στραβά και τώρα πρέπει να αποδεχτείς μια καινούργια κατάσταση ή είναι πιο εύκολο όταν ξέρεις από την αρχή τι έχεις να αντιμετωπίσεις; Θα στεκόσουν δίπλα στο σύντροφό σου αν πάθαινε, ω μη γένοιτο, κάτι ή θα τον άφηνες; Θα παντρευόσουν κάποιον ο οποίος είναι ήδη σε αναπηρικό καροτσάκι;

Στις ταινίες υπόσχονται αιώνια αγάπη «in sickness and in health». Πόσο κυριολεκτικό είναι αυτό;

Μου έρχεται στο μυαλό η περίπτωση του διάσημου φυσικού Stephen Hawkins, ο οποίος έχει παντρευτεί δύο φορές. Γνώρισε την πρώτη του σύζυγο πριν τη διάγνωση της ασθένειάς του. Παντρεύτηκαν μετά τη διάγνωση και έκαναν τρία παιδιά. Την άφησε για τη νοσοκόμα του ενώ και η ίδια είχε ερωτευθεί κάποιον άλλον.

Κατά τα λεγόμενά της, δεν άντεχε τη συνεχή παρουσία των νοσοκόμων ή την ιδιοσυγκρασία του συζύγου της που χανόταν για ώρες στις σκέψεις του. Τι έδεσε τον Hawkins με τη δεύτερη σύζυγό του, τη νοσοκόμα του; Η κοινή ρουτίνα; Η εξάρτηση; Ή ήταν πραγματική αγάπη, όπως και αν ξεκινάει αυτή; Όπως και να ‘χει χώρισαν το 2006 ύστερα από έντεκα χρόνια γάμου.

Ίσως το παράδειγμα του Hawkins να μην είναι τόσο σχετικό -πόσοι πια έχουν το IQ του και την καριέρα του; Η πρώτη του σύζυγος ανέφερε ότι υπήρχαν τέσσερα άτομα στη σχέση τους. Οι δύο τους, η ασθένειά του και η Φυσική. Ακόμα και αν αφήσουμε απ’ έξω τη Φυσική, κάτι δεν πάει καλά.

Ο κάθε σύντροφος ανθρώπου με κινητικά προβλήματα, ή άλλου είδους προβλήματα, γιατί μένει ή ξεκινάει μια τέτοια σχέση;

Είναι, άραγε, αλήθεια ο μύθος της αληθινής ομορφιάς της ψυχής;

Μένουν, ίσως, από υποχρέωση; Αν είσαι ήδη σε σχέση όταν συμβεί κάτι κακό, πώς να φύγεις με τη συνείδησή σου καθαρή;

Υπάρχουν οικονομικοί λόγοι, π.χ. μια στρατιωτική αποζημίωση, που κρατάνε κάποιους ανθρώπους μαζί; «Ξέρεις πόσα θα πάρει αυτός ως αποζημίωση και σε deals με περιοδικά;» μου λέει ο κυνικός φίλος μου για το γάμο ενός τραυματισμένου βετεράνου πολέμου με την αρραβωνιαστικιά του. «Θα κάτσουν λίγο μαζί και μετά όταν θα δει την καλή θα τον αφήσει.»

Ίσως τελικά να είναι πιο δύσκολο να φύγεις. Ξέρεις ότι ο κόσμος θα σε κράξει - ο κόσμος που είναι, φυσικά, έξω από το χορό. Όταν παθαίνεις ένα σοβαρό ατύχημα, όταν ζεις τη φρίκη ενός πολέμου, ενός ατυχήματος, όταν η ζωή σου αλλάζει τόσο δραματικά, αλλάζεις και ο ίδιος. Και μπορεί να αλλάξεις προς το καλύτερο, να σου φύγει η μιζέρια, να ανακαλύψεις χόμπι και ασχολίες και μια όρεξη για ζωή, μπορεί όμως και να μην.

Αν λοιπόν, ο σύντροφος σου γίνει ένας τελείως διαφορετικός άνθρωπος από εκείνον που παντρεύτηκες, έχεις δικαίωμα να τον αφήσεις; Αν δεν υπήρχαν προβλήματα, θα τον άφηνες. Τώρα είναι λογικό να σε κρατάει ένα πόδι που λείπει;

Σκέφτηκα να κοιτάξω στο Ίντερνετ, να βρω τα ονόματα αυτών των ζευγαριών που ανέφερα στην αρχή, να δω αν υπάρχουν στοιχεία για το αν είναι ακόμα μαζί. Μετά αποφάσισα πως δε θέλω. Δε θέλω να ξέρω αν χώρισαν και γύρισαν στα σπίτια τους, ποιο από τα δυο μέλη προχώρησε στη ζωή του και έκανε άλλο γάμο.

Θέλω να μείνω με την εικόνα ότι αυτή η φωτογραφία που έγινε viral είναι το τέλος αυτής της ιστορίας και μετά ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα. Ο σύζυγος στο αναπηρικό καροτσάκι δε νευρίασε ποτέ επειδή κάτι δεν ήταν έτοιμο στην ώρα του και ο αρτιμελής σύζυγος δεν αγανάκτησε ποτέ που έφαγε τη ζωή του και τα νιάτα του υπηρετώντας κάποιον. Θέλω να πιστεύω ότι αυτοί οι άνθρωποι βρήκαν την πραγματική ευτυχία και τα προβλήματά τους είναι μέρος της καθημερινότητάς τους και τίποτα παραπάνω.

Θέλω να μείνω με αυτή την εικόνα όχι γιατί είμαι αφελής, αλλά γιατί χρειάζεται να σταματήσω να γίνομαι κυνική, και γιατί με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Δεν αρκεί φυσικά κάθε φορά που βλέπουμε μια φωτογραφία κάποιου που πεθαίνει σε εμπόλεμη ζώνη ή διαβάζουμε μια ιστορία με τρομερές ασθένειες να λέμε «Είδες; Αυτά είναι! Να δοξάζουμε το Θεό που είμαστε καλά».

Σημασία έχει να δοξάζουμε τον οποιονδήποτε θεό μας συνέχεια, να αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε και να διαπιστώσουμε δυο πράγματα: πρώτον, ότι οφείλουμε να βρούμε μια ευτυχία. Μια ευτυχία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μας που μπορεί να περιλαμβάνει ατυχήματα, αναπηρίες, ή ό,τι άλλο μας συμβεί. Δεύτερον, ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τον στιγμιαίο οίκτο μας και τη συμπόνια μας για να νιώσουμε καλύτερα για τον εαυτό μας.

Δε θα προσβάλλω κανέναν απόστρατο πολέμου, άνθρωπο που επιβίωσε ατύχημα ή γεννήθηκε με κάποιο πρόβλημα, προσποιούμενη ότι καταλαβαίνω τι περνάει. Το μόνο που ελπίζω είναι να υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που να μπορούν πραγματικά να δουν τον άνθρωπο πέρα από το ατύχημα.

Όσοι έφυγαν ή απέφυγαν τέτοιους ανθρώπους και σχέσεις γιατί έπρεπε να φύγουν, ας μην πετροβοληθούν. Ο καθένας έχει τα όρια και τις αντοχές του.

Όσο για όσους μένουν επειδή το λέει η καρδιά τους, επειδή βλέπουν έναν άνθρωπο και όχι ένα αναπηρικό καροτσάκι ή ένα έγκαυμα, μπράβο τους, γιατί είναι λίγο πιο ανοιχτόμυαλοι και ακομπλεξάριστοι από κάποιους άλλους.