Σήμερα είναι η τυχερή μου μέρα, θα πιάσω την καλή!
Παιχνίδια ηδονής: ψυχαγωγία, νοοτροπία του εύκολου κέρδους ή έξοδος διαφυγής από μια προβληματική καθημερινότητα;
Ο τζόγος (συστηματική ενασχόληση με οποιαδήποτε μορφή τυχερού παιχνιδιού), είναι μια μορφή εξάρτησης όπως το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει μάλιστα ότι μπορεί να αποτελέσει ακόμη κι ισχυρότερη εξάρτηση απ᾽ αυτή του αλκοολισμού.
Όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό, ο τζόγος εντάσσει τον παίχτη σε έναν αγώνα που προκαλεί ορμονικές εκκρίσεις παρόμοιες μ᾽ εκείνες της σεξουαλικής λειτουργίας ή του κυνηγίου για την απόκτηση τροφής.
Στοχεύει αποκλειστικά στην ικανοποίηση κατώτερων ενστίκτων που προσομοιάζουν με εκείνα του πρωτόγονου ανθρώπου που σκοπό είχαν τη μάχη για επιβίωση και τη διατήρηση της ζωής. Ο τζόγος είναι ένας αγώνας, ένα στοίχημα, μια κλήρωση που περιλαμβάνει ένταση, πάθος, έκκριση ενδορφινών, ακραίο συναίσθημα ευχαρίστησης ή απογοήτευσης.
Σ᾽ έναν κόσμο συναισθηματικού κορεσμού ατομικής και συλλογικής κρίσης, ο τζόγος διεγείρει τις αισθήσεις γεγονός άκρως επιβραβευτικό για τη συνέχιση αυτής της μανίας.
Όπως όλες οι μανίες έτσι κι αυτή μόνο χαμένο σε βγάζει στο τέλος. Φυσικά και δεν αναφέρομαι στο περιστασιακό «χαρτάκι» που θα παίξουμε ενίοτε με τους φίλους μας ή σε ένα λαχείο που θα αγοράσουμε για να προκαλέσουμε την τύχη μας.
Μπορεί να ξεκινήσει ως «ακίνδυνη» ενασχόληση στον υπολογιστή μας online έτσι για να χαλαρώνουμε, μια παρτίδα πόκερ στο καφενείο της γειτονιάς, φρουτάκια για να περνάει η ώρα. Ο κύκλος της εξάρτησης αρχίζει να γράφεται σιγά-σιγά. Είναι σαν τη χρήση του αλκοόλ. Κανέναν δεν πείραξε ένα ποτηράκι κρασί πού και πού. Ένα ποτηράκι όμως κάθε μέρα με το φαγητό, μπορεί και να αποτελεί εθισμό.
Συνήθως ο παίχτης δεν το καταλαβαίνει , είναι εμφανές στους γύρω του, στην καθημερινότητα και στις σχέσεις του.
Όλα ξεκινούν με την χαρούμενη διάθεση και το διογκωμένο συναίσθημα σε περίπτωση κέρδους. Τούτο οδηγεί στη σιγουριά της επανάληψης του ίδιου αποτελέσματος. Με πόση χαρά και περισσή έπαρση θα φέρει τα λεφτά στο σπίτι. Χρήματα που δεν κόπιασε για να τα αποκτήσει γιατί «τους έπιασε κορόιδα», χρήματα που θα ξοδευτούν με την ίδια ευκολία που αποκτήθηκαν.
Έτσι ξεκινά ένας αδιάκοπος αγώνας σκέψης περί αναζήτησης και άλλων τρόπων εύκολου κέρδους. Αρχίζει η ενασχόληση με τα προγράμματα, τα προγνωστικά αγώνων από TV εφημερίδες και περιοδικά. Η απομόνωση μπροστά στην οθόνη όπου βρεθεί κι όπου σταθεί, μελέτης των χρηματιστηριακών διακυμάνσεων.
Ξεκινούν τα πολύωρα διαστήματα απουσίας από το σπίτι ή τη δουλειά με στόχο να βρεθεί κάπου να παίξει είτε αυτό λέγεται καζίνο είτε λέσχη. Καταλήγει μοιραία στην μείωση της αποδοτικότητας/ παραγωγικότητας στην δουλειά από τα ξενύχτια ή τις συχνές απουσίες. Προκύπτει συνεπώς αδικαιολόγητη έλλειψη χρημάτων από το οικογενειακό εισόδημα.
Αντ’ αυτού προσπαθεί να καλύψει το κενό με δανεισμό από φίλους, γνωστούς, τοκογλύφους, τράπεζες και κάρτες. Παράλληλα πολλοί λογαριασμοί και λοιπές υποχρεώσεις μένουν ακάλυπτα. Τούτο προκαλεί οικογενειακές εντάσεις, δυσφορία, στρες αλλά ταυτόχρονα και πείσμα ότι «αν πιάσω την καλή, αν ρεφάρω θα βγω από το αδιέξοδο».
Με αυτή τη σκέψη αρνείται να δεχθεί ότι υπάρχει πρόβλημα και αντιδρά βίαια πολλές φορές στις υποδείξεις των άλλων. Όταν επιχειρεί να διακόψει ή να ελαττώσει τον τζόγο προκαλείται νευρικότητα, κυκλοθυμία και αδυναμία συγκέντρωσης σε μια πιο λειτουργική μορφή ζωής.
Έτσι περιγράφεται η ζωή ενός εθισμένου παίχτη. Μιας συνήθειας που μπορεί να καταστρέψει τον ίδιο, τον σύντροφο του , την ψυχική ισορροπία των παιδιών του. Ένας γάμος θα καταστραφεί, οι κόποι μιας ζωής θα εξανεμιστούν, το μέλλον κάποιων παιδιών αβέβαιο. Πόσοι από τους τζογαδόρους δεν έχουν μείνει στο δρόμο, άστεγοι και άποροι.
Πόσοι από αυτούς δεν αποπειράθηκαν να θέσουν τέρμα στη ζωή τους από τη θηλιά των χρεών που έκλεινε λίγο-λίγο στο λαιμό τους. Πόσες προσπάθειες έμειναν ατελείς…. Συνήθως πολλές. Σπάνια θα βρεις συστηματικό παίχτη να απεγκλωβίζεται δια μιας.
Οι αλλεπάλληλες μη επιτυχημένες προσπάθειες ελέγχου ή περιορισμού του προβλήματος επίσης δημιουργούν αισθήματα κατωτερότητας και ανικανότητας ελέγχου του εαυτού, που με την σειρά τους θα πυροδοτήσουν νέο κύκλο παιχνιδιών για να πάρει μια τζούρα χαράς.
Έτσι, ο φαύλος κύκλος είναι ατελείωτος. Βέβαια και σε αυτή την περίπτωση οι ευθύνες είναι και εδώ συλλογικές διότι στην Ελλάδα κάθε μορφής τυχερού παιχνιδιού προβάλλεται έντονα με στόχο πάντα το δημόσιο κέρδος ή άλλα δευτερεύοντα οφέλη πιο σκοτεινά και πιο υπόγεια.
Ο εξαρτημένος στον τζόγο άνθρωπος χρίζει ειδικής επιστημονικής βοήθειας για να μπορέσει να απεξαρτηθεί. Δε θα μπορέσει να απεξαρτηθεί όμως αν δεν πάρει στα χέρια του την ευθύνη του εαυτού του ώστε να αναγνωρίσει το πρόβλημά του και να ζητήσει ο ίδιος επιστημονική βοήθεια. Ακριβώς όπως συμβαίνει και με τις άλλες μορφές εξάρτησης.
Η αυτογνωσία, ο αυτοέλεγχος και ο
σεβασμός του εαυτού αλλά και της αξιοπρέπειας των άλλων είναι οι αρετές-όπλα με
τα οποία μπορεί κάποιος να καταπολεμήσει κάθε μορφή εθισμού. Αξίζει η
προσπάθεια γιατί μόνο μέσα από τα λάθη μας οδηγούμαστε στην αναζήτηση ενός
βαθύτερου σκοπού στη ζωή.
