Δεν πειράζει που φοβάσαι

Έλα, καλέ, πώς κάνεις έτσι για μια αραχνούλα; Το σκυλάκι; Καλέ, δεν τρώει! Να παίξει θέλει! Κουμπιά; Έλα, Χριστέ και Παναγία, είναι δυνατόν να φοβάται κανείς... τα κουμπιά;

Κι όμως! Υπάρχουν άτομα που φοβούνται την αραχνούλα, το σκυλάκι και το κουμπάκι!

Φόβος είναι το αίσθημα πως κάτι είναι επικίνδυνο. Το νιώθεις όταν είσαι σε μια επικίνδυνη κατάσταση, όπως το να βλέπεις ένα αυτοκίνητο να έρχεται με ταχύτητα πάνω σου ενώ περπατάς το βράδυ σε ένα σκοτεινό και έρημο δρομάκι και φοβάσαι πως κάποιος μπορεί να σε κλέψει.

Ο φόβος μπορεί να είναι πιο γενικός. Φοβάσαι τα γεράματα γιατί δε θέλεις να κάνεις ρυτίδες, να πάψεις να είσαι απαραίτητος ή να χάσεις τα κάλλη σου -όλα αυτά μπορεί να συμβούν υπάρχουν πιθανότητες. Κάποιες φορές ο φόβος σε βοηθάει και σε προστατεύει όπως να αποφεύγεις να κυκλοφορείς μόνος σου τα βράδια σε σκοτεινά μέρη που δεν ξέρεις, κι έτσι είσαι ασφαλής. Ενώ άλλες απλώς σε κάνει χειρότερα, αν ας πούμε φοβάσαι πως θα γεράσεις και θεωρείς πως δεν αξίζει τον κόπο να χάνεις τον καιρό σου. Το σημαντικό είναι ότι ο φόβος είναι για κάτι υπαρκτό.

Υπάρχουν και οι ημι-φοβίες. Προσωπικά δε μ’ αρέσουν οι σφήκες και, αν είχα την πολυτέλεια να διαλέξω, θα τις έστελνα στο δίπλα τραπέζι, όχι στο δικό μου. Λογικά μπορούν να κάνουν κακό, ειδικά αν έχεις αλλεργία, αλλά δεν είναι πάντα θανατηφόρες. Δεν τις θέλω δίπλα μου, αλλά αν έρθουν θα... επιζήσω!

Σκέψου τώρα πως φοβάσαι τα πουλιά. Τα φοβόσουν από μικρή, πριν καν μάθεις τι ταινία πήγε και σκέφτηκε ο Χίτσκοκ. Τα φοβάσαι τόσο πολύ που η σκέψη του να πας σε πλατεία σε γεμίζει δέος και, ήδη, η καρδιά σου αρχίζει να χτυπάει πιο γρήγορα.

Αν δεις ένα πουλί έξω από το λεωφορείο, δε θέλεις να κατέβεις από αυτό.

Αν τύχει να βρεθείς σε πλατεία με περιστέρια νιώθεις να μην μπορείς να αναπνεύσεις, τα γόνατά σου λύνονται, θέλεις να βάλεις τα κλάματα (ή τα βάζεις), αρχίζεις να επαναλαμβάνεις μια λέξη ή φράση σαν μανιακή. Αρχίζεις να τσιρίζεις ή μαζεύεσαι ή τρέχεις από εδώ και από εκεί προκειμένου να τα αποφύγεις, και καλά. Τα χέρια σου ιδρώνουν και χάνεις τόσο την αίσθηση της λογικής που μπορεί και να κάνεις χειρότερο κακό στον εαυτό σου, για παράδειγμα να βγεις άθελά σου στον δρόμο και να κινδυνεύσει να σε πατήσει αυτοκίνητο!

Το ξέρεις μέσα σου πως τα πουλιά, και δη τα περιστέρια, είναι άκακα κι εκτός από καμιά κουτσουλιά δεν πρόκειται να πλήξουν τη σωματική σου ακεραιότητα. Δεν έχει σημασία ό,τι το ξέρεις. Όσες φορές και να προσπαθήσεις να λογικέψεις τον εαυτό σου, όσες φορές και αν προσπάθησες να τον πείσεις ότι πουλάκι είναι και πετά, πουλάκι είναι και πάει, δεν πετυχαίνεις τίποτα.

Σε ακραίες περιπτώσεις -μακριά από μας- ακόμα και μια φωτογραφία μπορεί να σε κάνει να γίνεις χώμα. Φοβία είναι ο παράλογος φόβος και έτσι δεν μπορείς εύκολα να τον σταματήσεις.

Το μυαλό σου έχει μάθει να αντιδρά με το συγκεκριμένο τρόπο και η διαδικασία γίνεται αυτόματα στο υποσυνείδητό σου, όταν δεις το αντικείμενο της φοβίας σου και το συνειδητό σου δεν προλαβαίνει να κάνει τίποτα.

Η λίστα με τις φοβίες ανθρώπων είναι εκτενέστατη -από τις σχετικά «κοινές» (ζώα, κυρίως σκύλοι και αράχνες, ύψη), τις «λογικές» (αεροπλάνα, σκοτάδι) μέχρι τις πιο περίεργες (κλόουν, γένια, τρύπες, τυρί, κουμπιά...)

Δεν είναι το αντικείμενο πάντα που κάνει το φόβο σου φοβία, είναι η αντίδρασή σου σ’ αυτό το αντικείμενο.

Μην προσπαθείς να με γιατρέψεις. Δεν είμαστε όλοι ψυχολόγοι. Δε λειτουργεί πάντα το tough love. Άρχισα να βλέπω τα «Πουλιά» του Χίτσκοκ χωρίς να το ξέρω, γιατί ένας φίλος νόμιζε πως έτσι θα γιατρευόμουν. Δεν είναι πια φίλος, όχι γιατί δεν του αναγνωρίζω την προσπάθεια, αλλά γιατί δε σεβάστηκε τα περιθώριά μου.

Κράτα το σκυλάκι σου και μη με περιγελάς. Το ξέρω ότι είναι άκακο -προσπάθησε κι εσύ να καταλάβεις πως δεν περιστρέφεται ο κόσμος όλος γύρω από το σκυλάκι και αν σου ζητάω να το κρατήσεις να περάσω, δεν είναι προσωπική επίθεση. Συγχώρα μου και τον τόνο μου. Προσπαθώ να μη λιποθυμήσω αυτή τη στιγμή.

Υπνοθεραπεία και Cognitive Behavioural Therapy λένε πως βοηθούν, αλλά την απόφαση -και δεν είναι εύκολη- πρέπει να την πάρεις μόνος σου.

Wish me luck!