Αβίαστα χαμόγελα που επιμένουν πεισματικά να
συγχρονιστούν μʼ ενθουσιώδη μάτια. Δάχτυλα που τυλίγονται σφιχτά σε φαινομενικά
εγκάρδιες χειραψίες.
Πρόσωπα υπεράνω υποψίας που δεν κεντρίζουν τη φευγαλέα
ματιά και καμουφλάρονται δεξιοτεχνικά πίσω απʼ την εικόνα του στοργικού
συντρόφου, του πιστού φίλου και του πάντα-πρόθυμου-να-βοηθήσει συναδέλφου. Ο
λόγος για την κατηγορία των χειριστικών ανθρώπων.
Η χειριστική συμπεριφορά αναγνωρίζεται από τους ψυχολόγους
ως πάθηση και κατατάσσεται ως αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Ωστόσο η
μαεστρία του χειριστικού να καλύπτει την ταυτότητά του, τον καθιστά στα μάτια μας,
τουλάχιστον, σαν μία αφόρητα, εκκεντρική φιγούρα.
Πρόκειται για μια ομάδα ανασφαλών ανθρώπων που
αντισταθμίζουν το ελαττωματικό τους προφίλ με την υπερβολική εκδήλωση
αυτοπεποίθησης προς τα έξω.
Ο κάποτε μέτριας απόδοσης μαθητής, ο ενοχλητικός έφηβος
που τσίγκλιζε μʼ ανάρμοστες σπόντες τους συμμαθητές του κι έπειτα κρυβόταν στην
τουαλέτα για νʼ αποφύγει την καρπαζιά, ο απογοητευμένος από μία σχέση 18άρης
που έφερε βαρέως τον χωρισμό, είναι ο σημερινός ενήλικας που προσπαθεί να
χειραγωγήσει καταστάσεις κι ανθρώπους προκειμένου να νιώσει ανώτερος κι ισχυρός
-κάτι που δεν μπόρεσε να πετύχει στο παρελθόν.
Ο τρόπος που οργανώνει ένας τέτοιος άνθρωπος τη ζωή του
και τον κοινωνικό του περίγυρο, εξυπηρετεί αποκλειστικά τον ίδιο.
Στο στόχαστρό του μπαίνουν, κατά κύριο λόγο, ευαίσθητα
άτομα με προβλήματα αυτοεκτίμησης που, χάρη στην ψεύτικη τρυφερότητά του,
κολακεία και φιλική του αυτοδιάθεση, καταφέρνει να προσεγγίσει, κεντράροντας τις
αδυναμίες τους.
Στην προσπάθειά του να κερδίσει την αμέριστη εμπιστοσύνη,
δε διστάζει να θυματοποιηθεί με σκοπό να συγκινήσει και να δημιουργήσει στον
συνομιλητή του μια αίσθηση ασφάλειας.
Η καθημερινή τριβή μʼ έναν τέτοιον άνθρωπο, σίγουρα, σε προϊδεάζει
γρηγορότερα για τη ρίζα της φύσης του σʼ αντίθεση με κάποιον άλλον που
δικαιολογεί τις αλλοπρόσαλλες διακυμάνσεις συμπεριφοράς του ως απλά ξεσπάσματα.
Οι «καθοδηγητές συνειδήσεων» δεν τρέφουν αισθήματα για
κανέναν άλλον πέραν του εαυτού τους. Αυτό, άλλωστε, φαίνεται κι από τη διαρκή
τάση επιθετικότητάς τους που τους οδηγεί συνεχώς στο να προσβάλλουν και να
υποτιμούν χωρίς να κάνουν διακρίσεις στο πρόσωπο που απευθύνονται αν π.χ είναι
ο σύντροφος, ο καλός φίλος ή ο αδερφός.
Σαν τοξικός άνθρωπος που είναι ο χειριστικός απολαμβάνει
τη ταπείνωση και τρέφεται από την αρνητική ενέργεια που επιφορτίζει τους γύρω
του.
Ασταθής κι αναποφάσιστος στα λεγόμενά του, θα τον δεις να
κάνει μια δήλωση κι έπειτα από λίγο να την αρνείται, διαστρεβλώνοντας όχι μόνο τις
δικές του de
facto δηλώσεις
αλλά και τις δικές σου απαντήσεις με το να τις κόβει στα μέτρα του, ώστε να
μοιάζει στα μάτια των τρίτων θιγμένος και ριγμένος.
Δε δέχεται κριτική παντός είδους, είτε τον αφορά είτε
όχι, μα είναι πάντα πρόθυμος να επικρίνει, ξεχειλώνοντας τα όρια του σαρκασμού,
της κακεντρέχειας και της ισοπεδωτικής πρόθεσης.
Ο χειριστικός διακατέχεται από μανία παρεμβατικότητας.
Επιζητά να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και καταφέρνει πανηγυρικά να
κερδίζει τον τίτλο ‟attention
whore”.
Αυτό εξαιτίας του υπέρμετρου φθόνου προς οτιδήποτε δεν τον φέρει στο προσκήνιο.
Αποζητά να έχει γύρω του οπαδούς που οφείλουν να
λειτουργούν ως αντανάκλαση του εαυτού του γιʾ αυτό και τους επιβάλλει ως οδηγό
μια πάγια δική του στρατηγική.
Χρησιμοποιεί τεχνικές που φαινομενικά δε δεσμεύουν αλλά
δεν αφήνουν και περιθώρια άρνησης, αφού συνοδεύονται από δημιουργίες ενοχών,
συμφωνίες κέρδους και συναισθηματικό εκβιασμό.
Η συμβίωση μʾ έναν τέτοιο άνθρωπο, σαφώς, κι είναι
δύσκολη εξαιτίας της αίσθησης ασφυξίας κι αδιέξοδου που δημιουργεί. Ο
απογαλακτισμός από μία τέτοια σχέση αποδεικνύεται σχεδόν ακατόρθωτος αφού ο
χειριστικός πάσχει από εμμονικές συμπεριφορές που δεν επιτρέπουν την ομαλή
αποκοπή απʾ αυτόν.
Η χειριστικότητα για νʾ αναπτυχθεί απαιτεί την ύπαρξη ενός
θύματος κι η πρόληψή της απαιτεί τη θέσπιση ορίων ανάμεσα σε ένα ζευγάρι ή μια
παρέα.
Ας μη ξεχνάμε πως ο άνθρωπος αυτός είναι ένας ασθενής που
οφείλουμε να βοηθήσουμε παράσχοντας την απαραίτητη υποστήριξη μέσω ενός ειδικού
που θα μπορέσει να τον κάνει αρχικά νʾ αποδεχτεί και στη συνέχεια να
διαχειριστεί την προβληματική συμπεριφορά του.
Πάντα, βέβαια, υπάρχει κι εύκολη λύση για όσους κοντεύουν
να χάσουν τα λογικά τους εξαιτίας του: την τσάντα σας, τα χάπια σας κι ένα ταξί
να σας περιμένει στη γωνία.
